Historia szkoły Podstawowej w Zawieprzycach sięga 1916, kiedy w zapisach archiwalnych zamieszczono informację, że Emilia Dzierżyńska mianowana została nauczycielką szkoły ludowej w Zawieprzycach. Szkoła mieściła się wówczas w prywatnych domach, gdzie warunki były trudne. Zasłużonym absolwentem Szkoły w Zawieprzycach z tego okresu jest Stanisław Szalast (urodzony 13 kwietnia 1907 roku w Zawieprzycach), który przeprowadził się do Wilna, gdzie przygotowywał się w Instytucie „Marianum” do pracy charytatywnej. W wieku ok. 23 lat „wrócił na Lubelszczyznę, do Chełma, aby organizować dom opieki dla ludzi starszych, bezdomnych, szczególnie dotkniętych przez los”- napisał w czasopiśmie „Niedziela”(Nr 30 z 29.07.2007 roku) ks. Tadeusz Klej w 20 rocznicę urodzin 100 rocznicę śmierci społecznika, nazywając Go lubelskim Bratem Albertem.

          W 1920 roku w Zawieprzycach miało miejsce tragiczne wydarzenie, dość powszechne w tamtych latach. Latem doszło do pożaru fabryki cykorii. Bardzo gęsta zabudowa wsi i sposób budowania domów, pokrytych strzechą bądź drewnianymi gontówkami spowodowały szybkie rozprzestrzenianie się ognia. Z artykułu Tomasza Sawickiego- biegłego sądowego, członka Polskiego Towarzystwa Ekspertów Dochodzeń Popożarowych wynika, że spłonęło wówczas 264 domów i zabudowań gospodarczych, łącznie z wyposażeniem i zwierzętami hodowlanymi. Niestety były również ofiary w ludziach. Łącznie 12 osób, trzynasta zmarła kilka tygodni po pożarze w wyniku zakażenia, spowodowanego oparzeniami. Jedną z ofiar była nauczycielka szkoły Emila Dzierżyńska lat 22. Mieszkańcy długo po pożarze opowiadali o okolicznościach śmierci nauczycielki. Twierdzili, że była święta, gdyż na rękach zwęglonych zwłok znaleziono różaniec w stanie nienaruszonym.

        Nikt nie planował jeszcze wtedy, że za Patrona Szkoły wybrana zostanie Maria Skłodowska-Curie, która w 1920  w  niepodległej Polsce starała się o wybudowanie Instytutu Radowego. Skłodowska pisała wtedy: „Oto my „urodzeni w niewoli,  okuci w powiciu” oglądamy to odbudowywanie naszego kraju, o którym marzyliśmy, myśląc, że może dzieciom naszym los pozwoli tej chwili dożyć.” 

        W roku 1921 wspominała: „W Błękitnej Sali Białego Domu przyjmuje mnie prezydent USA Warren Harding. Dostaję od niego kluczyk do zielonej skórzanej walizki, w której przechowywano imitację szkatułki z radem, nie potrafię wyrazić wzruszenia, które przepełnia moje serce”.

        W 1925 roku Skłodowska uczestniczyła w uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Instytutu Radowego w Warszawie.

          W 1926 roku Noblistka napisała: „W Lublinie wystosowali do mnie list. Tamtejsze Lubelskie Towarzystwo Lekarskie za pośrednictwem swojego prezesa zawiadamia mnie, że na posiedzeniu, jakie odbyło się dwa dni wcześniej, wybrano mnie na członka honorowego. I to jednogłośnie.”

        W 1929 roku mimo postępującej choroby i coraz gorszego samopoczucia, Maria decyduje się na podróż do USA. „Znów jestem w Stanach Zjednoczonych. To już drugi raz. Po ośmiu latach. Mieszkam w Białym Domu u prezydenta Herberta Hoovera. Kobiety amerykańskie robią zbiórkę pieniędzy. Dostaję je, żebym kupiła gram radu dla Warszawskiego Instytutu Radowego.”

          W 1930 roku opiekunem szkoły w Zawieprzycach był Jan Suszyński. W roku szkolnym 1930/31 istniała 4 klasowa szkoła publiczna, która mieściła się w domu Zgierskiego. W dokumentach Gminy Spiczyn widnieją zatrudnieni w Szkole w Zawieprzycach trzej nauczyciele. W 1932 kierownikiem szkoły zostaje Stanisław Gocyła, według dokumentów inspektoratu lubartowskiego w szkole uczy się 162 uczniów.

        W 1932 roku w zapiskach Noblistki czytamy: „Jadę do Polski na otwarcie Instytutu Radowego, niestety gotowy jest tylko szpital, na pracownie naukowe zabrakł na razie funduszy. To moja ostatnia podróż do ojczyzny…”

         W 1939 roku wybuchła II wojna światowa. W czasie wojny szkolnictwo w całej Polsce było pod ścisłą kontrolą okupanta. Kierownikiem w dalszy ciągu pozostawał Stanisław Gocyła. W szkole funkcjonowały dwie klasy usytuowane w dwóch izbach. Ograniczano naukę języka polskiego, zabraniano nauczania historii i geografii, więc dzieci, którym rodzice pozwalali chodzić do szkoły rozwijały umiejętności praktyczne. Poza tym wyposażenie szkoły było bardzo ubogie. Znamy również z imienia nauczycielki, ujęte w spisie z 1941 roku sporządzonego przez Stanisława Gocyłę. Były to: Maria Żukowska, pracująca w Zawieprzycach w latach 1932-1941 oraz Emilia Lindert, która zaczęła pracę 28 lutego 1942 roku.

        Od roku 1945 do roku 1948 Szkołą w Zawieprzycach kierował Karol Leszczyński, następnie od 1949 Maria Daniec, Jadwiga Paprocka. Od roku 1951 dzieci z Zawieprzyc uczęszczały do odległej o 4 km Januszówki. Z uwagi na trudne warunki, rodzice rozpoczęli starania u władz oświatowych o otwarcie szkoły w Zawieprzycach. Wydział Oświaty w Lubartowie przydzielił nauczycielkę, za zebrane pieniądze zakupiono podstawowy sprzęt i wynajęto izby w domach na klasy, w których miały się uczyć dzieci. Kierownikiem Szkoły został Józef Wysocki. W 1954 r. siedzibą instytucji stał się drewniany dworek znajdujący się na terenie zespołu pałacowo-parkowego, dawniej zamieszkały przez dzierżawców majątku Zawieprzyce, m.in. Ksawerego Skłodowskiego, stryjecznego dziadka Marii Skłodowskiej-Curie. W lamusie mieściły się wtedy władze Gminy- Gminna Rada Narodowa, którą 1962 roku przeniesiono do Spiczyna. Wtedy zorganizowano tam dodatkowe sale lekcyjne dla Szkoły Podstawowej i utworzonej w 1963 roku Szkoły Przysposobienia Rolniczego, do której uczęszczało 24 uczniów. W 1960 roku kierownictwo Szkoły po Władysławie Wysockim objął Marek Jemielniak, który razem z nauczycielami aktywnie organizował również życie kulturalne miejscowości. Trudne warunki lokalowe w budynku szkolnym i starania mieszkańców Zawieprzyc spowodowały, że powstał projekt, aby wybudować na fundamentach pozostałych po dawnej oficynie dworskiej nowoczesny budynek szkoły.  Autorem oryginalnego projektu, który zachował cechy pierwowzoru był architekt Czesław Gawdzik. Budowa nowej szkoły rozpoczęła się w 1958 roku. 31 sierpnia 1965 roku budynek szkolny został komisyjnie przekazany kierownikowi szkoły panu Markowi Jemielniakowi, który przy współudziale Komitetu Rodzicielskiego przystąpił do jego urządzania. Po czterech latach wzorowej działalności edukacyjnej, 15 października 1969 roku szkoła otrzymała imię wielkiej polskiej uczonej i noblistki, Marii Skłodowskiej-Curie, która w latach swojej młodości spędzała wakacje u stryja Ksawerego w Zawieprzycach. Jednocześnie Komitet Rodzicielski ufundował szkole sztandar i tablicę pamiątkową, która została umieszczona na ścianie frontowej.  Nauczyciele uczący w Szkole w Zawieprzycach od 1960 roku to: Marek Jemielniak, Irena Jemielniak, Józefa Tkaczyk, Zofia Dudziak, Jadwiga Trojak, po mężu Walkiewicz, Anna Twarowska, Jadwiga Granat po mężu Zwolińska, Maria Fenert- n-l SPR,  Maria Chołyk- N-l SPR, Danuta  Zgierska, po mężu Stachorzecka, Maria Choma, Alina Zając, Danuta Mazurek, Danuta Pulińska, Danuta Janocińska, Teresa Lech, Marian Misztal, Jerzy Wójcik, Maria Grabarczyk, Klara Płachta, Halina Kowalik, po mężu Lasocka, Elżbieta Makuch, Marta Rabos po mężu Najda, Roman Rosiński, Marzena Maziarczyk po mężu Waruś, Elżbieta Pełka, Małgorzata Rozwadowska, Joanna Kowalczyk, Barbara Szmydt,  Zbigniew Lipniewski, Jolanta Mackiewicz z d. Onyśko, Anna Suchorab, Marzena Porwisz, Jolanta Bicz, Krzysztof Kasprzak, Adam Szmydt, Waldemar Czarski. Pracownicy obsługi to: Boleslaw Kwiecień, Weronika Choma, Irena Grudzień, Janina Pawlak, Stanisława Karpińska, Krystyn Grudzień, Jan Caban, Jan Jakubczak, Zbigniew Karpiński, Mieczysław Pawłowski.

         Ówczesny dyrektor szkoły Marek Jemielniak zarządzał szkołą do 1991r., kiedy to odchodząc na zasłużoną emeryturę przekazał funkcję dyrektora swojej dawnej uczennicy, a obecnej nauczycielce, pochodzącej z Zawieprzyc Jolancie Mackiewicz, która po dzień dzisiejszy kieruje tą placówką. Szkoła kontynuuje dobre tradycje w zakresie współpracy z rodzicami, tworzenia wydarzeń kulturalnych dla społeczności, wychowania przez turystykę, a przede wszystkim wysokiego poziomu edukacji i wzbogacania oferty edukacyjnej zgodnie z potrzebami uczniów i oczekiwaniami rodziców. Przez lata na dobre imię szkoły pracowały kolejne pokolenia Nauczycieli: Danuta Kuś, Małgorzata Charlińska-Cynke, Monika Czarska, Krzysztof Kardas, Wacław Kołtunik, Marek Kuś, Aneta Stachorzecka, Stanisława Honek, Danuta Gil-Kawiak, Krzysztof Mróz, Marzena Szymańska, Boguslawa Blaszke, Danuta Makuch, Agnieszka Szczepanik, która działania szkolne na teatralnej niwie, po kultowej inscenizacji Legendy Zawieprzyckiej ujęła po egidą szkolnego teatru „Lascaris”. Kolejni nauczyciele to: Marek Szumiec, Magdalena Szewczak, Bernardeta Zwolińska, Paweł Dobek, Michał Jezior, Anna Milewska, Zbigniew Bernat, Beata Piech, Edyta Godziszewska-Chojniak, Jadwiga Słomka, Marlena Krzysiak, Mieczysław Szczepaniak, Paulina Mazurek, Agnieszka Czubacka, Martyna Kawalec, Małgorzata Tomczyk, Marek Konopka, Wojciech Konopka, Dominika Zgierska, Maria Góźdź, Agnieszka Zarzycka, Stanisław Rogala, Paulina Majsterek, Agnieszka Mąka, Aneta Resztak-Fedurek, Katarzyna Ulrich, Joanna Czuwara.  Nasi pracownicy administracji i obsługi to: Maria Włosek, Edyta Kamola, Andrzej Mackiewicz, Jolanta Tkaczyk, Ewa Janas, Anna Surawska, Artur Krzysiak, Aleksandra Wójcik. To razem z Nimi przeżywaliśmy i nadal organizujemy uroczystości, ciekawe lekcje, wyjazdy, spotkania, koleje ślubowania pierwszoklasistów i odchodzących absolwentów. W kalendarzu szkolnym widnieją informacje o wielu wycieczkach, kiedy to uczniowie poznawali atrakcje turystyczne i historyczne naszego kraju od źródeł Wisły do ujścia w czasie wycieczek, obozów wędrownych, rajdów. Złotymi literami zapisała się tutaj współpraca Szkoły z Polskim Towarzystwem Schronisk Młodzieżowych i Bożenną Jasińską, córką nestora polskiego pszczelarstwa Stanisława Jasińskiego.   Pani Bożenna współorganizowała z nami obozy wędrowne, wycieczki, rajdy, aby „ dzieciaki zwiedziły i poznały jak najwięcej w naszej kochanej Ojczyźnie”.

        W efekcie działań na rzecz najbliższego środowiska, których rezultatem była realizacja projektu „Uczniowie adoptują zabytki” dzieci czują dumę z miejsca swego pochodzenia i jego zasobów historycznych i turystycznych, wciąż z chęcią poznając i propagując historię i legendy zamkowego wzgórza w Zawieprzycach. Kolejne pokolenia Nauczycieli, Rodziców i dziadków naszych uczniów oglądają szkolne spektakle i współorganizują szkolne uroczystości.  Szkoła jest miejscem realizacji wielu projektów edukacyjnych.

        Ogromną wagę przywiązujemy do kultywowania działalności naukowej i społecznej Marii Skłodowskiej-Curie- naszej Patronki. Wydaliśmy nawet szkolny banknot z wizerunkiem noblistki, którym nagradzamy ciekawe inicjatywy i osiągnięcia naszych uczniów.

W roku 2017 miało miejsce niezwykłe spotkanie, które pozostanie jednym z najważniejszych w historii naszej szkoły. Dzięki współpracy z UMCS mieliśmy zaszczyt gościć w naszej szkole Hélène Langevin-Joliot – profesor fizyki jądrowej oraz Pierre’a Joliot – biochemika, profesor College de France i członka Francuskiej Akademii Nauk z żoną -Wnuki Marii Skłodowskiej-Curie. Naukowcy odwiedzili grobowiec swojej rodziny w Kijanach oraz szkołę i miejsca, po których spacerowała w czasie pobytu w Zawieprzycach Maria Skłodowska-Curie. Spotkanie uświetniło Stowarzyszenie Chorągiew Zamku w Zawieprzycach, która swoimi opowieściami, barwnymi strojami przybliżyła uczestnikom historię i kulturę epoki Jana III Sobieskiego. Był też czas na wspólne oglądanie rodzinnych fotografii, opowiadanie anegdot, wspomnienia, długie rozmowy, dzięki którym odkryliśmy, że łączą nas poglądy na życie, pracę. To niezwykłe wydarzenie, które zapoczątkowało dalszą współpracę, pozostawi ważny ślad w świadomości naszych uczniów i całej społeczności szkolnej.

      16 listopada 2018 roku świętowaliśmy 100-rocznicę Odzyskania Niepodległości przez Polskę oraz Jubileusz 100-lecia utworzenia naszej placówki. Zwieńczeniem tego ważnego dnia był międzypokoleniowy polonez w plenerze oraz zamurowanie kapsuły czasu. Uroczystość zaplanowano, jako jedno z działań realizowanych w ramach projektu „Nasza Niepodległa- Moja Historia” z grantu Fundacji PZU  „PZU po lekcjach”. Uroczystością podsumowującą projekt była Wielka Gala Niepodległości- Wieczór Muzyki Filmowej.

            Historia Szkoły Podstawowej im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zawieprzycach wciąż jest żywa i ciągle ewoluuje. Dzięki publikowaniu informacji o naszych działaniach na stronie internetowej przybywa naszej szkole Sympatyków i osób interesujących się naszymi dziejami. `Niezwykle ważnym wydarzeniem była informacja od Pani Justyny Manuszewskiej z Gdańska, która odnalazła  i przekazała Szkole książkę J. I. Kraszewskiego wydaną w 1920 roku z pieczęcią urzędową Szkoły Powszechnej w Zawieprzycach oraz urzędową pieczęcią Inspektora Szkolnego Okręgu Lubartowskiego. Jak książka ze szkoły w Zawieprzycach zawędrowała do Gdańska? To jednak nie koniec ciekawostek i zagadek.  Na stronicy 106 książki widnieje także pieczęć: S/S „TORUŃ”. To świadczy prawdopodobnie o zarejestrowaniu jej w zbiorach bibliotecznych statku. W jaki sposób książka tam trafiła i jak przetrwała wojenną burzę?

            Zaproszenie Jolanty Mackiewicz- Dyrektora Szkoły Podstawowej im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zawieprzycach na uroczystą inaugurację roku akademickiego 2019/2020 przypadającej w roku Jubileuszu 75-lecia Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie stworzyło niezwykłą okazję do ponownego spotkania z  Pierre’em Joliot- wnukiem Marii Skłodowskiej-Curie oraz jego małżonką dr Anne Joliot-Curie, która współpracuje z Pierre’em na polu naukowym. W kolejnym dniu odbyła się uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej Profesorowi Pierre’owi Joliot.

       Udział w uroczystości pozwolił poznać nie tylko ogromny dorobek naukowy Profesora Pierre’a Joliot ale również Jego koncepcję prowadzenia badań naukowych, zaszczepionej Uczonemu w rodzinie, w której prace badawcze były prowadzone przez dwa kolejne pokolenia – jego dziadków Pierre’a i Marię Curie oraz rodziców Frederica i Irene Joliot-Curie, polegającej na przekonaniu, że badania są formą działalności artystycznej, która opiera się na kreatywności połączonej z wysokim stopniem kompetencji technicznych, a nie wyścigiem do osiągania indywidualnych sukcesów.

         Po oficjalnej uroczystości nie zabrakło okazji do rozmów i wielu miłych wspomnień związanych z wizytą Hélène Langevin-Joliot – profesor fizyki jądrowej oraz Pierre’a Joliot – biochemika, professor College de France i członka Francuskiej Akademii Nauk z żoną Anne Joliot-Curie w Zawieprzycach w dniu 12 listopada 2017 roku. Uczeni przekazali serdeczne pozdrowienia dla Społeczności naszej Szkoły.

    Bardzo miłym akcentem w czasie oficjalnej prezentacji gości zaproszonych na uroczystość było podkreślenie przez Jego Magnificencję Prof. dr hab. Stanisław Michałowskiego- Rektora UMCS przyjaznych relacji łączących Szkołę Podstawową im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zawieprzycach z Uniwersytetem Marii Curie- Skłodowskiej w  Lublinie.